پسوریازیس چیست ؟ درباره علائم و نحوه درمان آن بیشتر بخوانید.
پسوریازیس نوعی اختلال خود ایمنی است که باعث می‌شود سلول‌های سالم پوست با سرعتی غیر طبیعی شروع به چرخش کنند. این فعالیت‌ها منجربه ایجاد سلول‌ها و پوسته پوسته شدن در قسمت بیرونی لایه پوستی می‌شود که به صورت بثورات یا ضایعات در می‌آید.
این لکه‌ها تقریباً در هر قسمت از بدن دیده می‌شوند. پسوریازیس می‌تواند در خانواده برای چند نفر پیش بیاید، اما مسری نیست. شایع‌ترین نوع آن پسوریازیس پلاک است، اما چندین مورد دیگر وجود دارد که باعث ایجاد ضایعات می‌شود که با لکه‌های عادی متفاوت است.
طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری CDC، پسوریازیس یک بیماری مزمن است و قابل درمان نیست، اما راه‌های مؤثر بسیاری برای مدیریت علائم وجود دارد، از اقدامات ساده‌ای مانند مرطوب نگه داشتن پوست تا مصرف داروهای موضعی و خوراکی و نور درمانی از این دست هستند.
انواع پسوریازیس چیست ؟
شایع‌ترین و آشناترین نوع پسوریازیس، پسوریازیس پلاک است، اما چندین مورد دیگر وجود دارد. در حالی که هیچ کدام درمان قطعی ندارند، اما با مراقبت از خود، داروها و یا فتوتراپی می‌توان آن‌ها را بهبود بخشید.
شایع‌ترین اشکال پسوریازیس عبارتند از:
پسوریازیس پلاک
پوست در این دوره پر از لکه‌های پوسته پوسته شده می‌شود. پوست روی سطوح اکستنسور (مناطقی که در طرف مقابل مفصل مانند آرنج هستند) تحت تأثیر قرار می‌گیرند. اغلب اوقات پلاک‌های پسوریازیس تقریباً در هر نقطه، از جمله پوست سر و دستگاه تناسلی ایجاد می‌شوند.
پسوریازیس ناخن نیز پسوریازیس پلاک است که بر روی ناخن‌ها تأثیر می‌گذارد. تقریباً ۸۰ تا ۹۰٪ از مبتلایان به پسوریازیس پلاک درگیری ناخن دارند.
مطلب مرتبط: نکات مراقبت پوستی در نوجوانان
پسوریازیس معکوس
(پسوریازیس بینابینی) در لبه‌های پوستی مانند زیر بغل، زیر سینه‌ها و بین باسن اتفاق می‌افتد.
پسوریازیس گوتات یا خال خال
معمولاً توسط یک عفونت ویروسی یا باکتریایی مانند گلو استرپت ایجاد می‌شود. این بیماری با برجستگی‌های اشک اشک صورتی نشان داده می‌شود و در کودکان و افراد زیر ۳۰ سال شایع‌تر است.
پسوریازیس استخوانی چیست ؟
در این نوع پسوریازیس ضایعات پر از مایعات غیر مسری را که از مایعات لنفاوی و گلبول‌های سفید تشکیل شده است، ایجاد می‌کند.
پسوریازیس فون زومبوش (Von Zumbusch)
غالباً پسوریازیس به چرکی در نواحی کوچک بدن محدود می‌شود، اما یک شکل نادر و بسیار جدی از بیماری به نام پسوریازیس فون زومبوش وجود دارد که در نواحی بزرگ‌تر بدن تأثیر می‌گذارد و با تاول‌های پر از چرک و پوست قرمز مشخص می‌شود. علائم دیگر شامل تب، لرز، کم آبی و افزایش ضربان قلب است. افراد مبتلا به پسوریازیس فون زومبوش اغلب باید در بیمارستان بستری شوند زیرا اگر به درستی درمان نشود، این بیماری ممکن است کشنده باشد.
پسوریازیس اریترودمیک (Erythrodermic)
این نوع بیماری هنگامی اتفاق می‌افتد که کل بدن به رنگ قرمز و پوسته پوسته روشن شود. در این حالت ممکن است آزمایشات پوستی برای تمایز پسوریازیس اریترودرم از سایر بیماری‌ها لازم باشد.
علائم پسوریازیس
در پاسخ به این سوال مهم که علائم پسوریازیس چیست باید گفت مهم‌ترین علامت انواع مختلف پسوریازیس بثورات متمایز است که شامل ضایعات به شکل قطرات باران در پسوریازیس گوتات، ضایعات پر از مایع پسوریازیس استخوانی و… می‌شود.
سایر علائم شایع در اغلب انواع پسوریازیس شامل ناراحتی در نواحی آسیب دیده و خارش است. پسوریازیس همچنین می‌تواند علائمی را ایجاد کند که مخصوصا قسمتی از بدن را درگیر کند. به عنوان مثال، هنگامی که ناخن‌ها یا ناخن‌های پا تحت تأثیر پسوریازیس پلاک قرار می‌گیرند، روی سطح ناخن‌ها شکاف ایجاد می‌کنند.
مطلب مرتبط: اگزما (التهاب پوستی) چیست؟
در موارد شدید، ناخن ممکن است از بستر ناخن بلند شود. عوارض پسوریازیس نیز اغلب مربوط به بخشی از بدن هستند که تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد.
علل ابتلا به پسوریازیس چیست ؟
مانند هر اختلال خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن در شخصی که دارای پسوریازیس است به اشتباه به همان روش حمله به بافت‌های سالم حمله می‌کند، همانطور که می‌تواند یک تهدید واقعی مانند ویروس باشد.
محققان بر این باورند که این مشکل در سیستم ایمنی بدن در ژن‌ها منتقل می‌شود، اگرچه داشتن یک گرایش ژنتیکی برای پسوریازیس تضمین کننده پیشرفت آن نمی‌باشد. برای بروز اولیه پسوریازیس و برای بروز شیوع‌های بعدی، عوامل دیگری به طور معمول وجود دارند. این می‌تواند شامل شرایط مرتبط با شروع پسوریازیس و محرک‌ها باشد، مانند:
- چاقی
- دیابت
- سطح غیرطبیعی لیپیدهای خون
- فشار خون بالا
- استرس روانی
- سوزش پوست
- آلاینده‌های هوا
- قرارگیری در معرض نور خورشید
- داروها
- عفونت‌ها
- واکسیناسیون
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
نحوه تشخیص پسوریازیس
شاید برایتان سوال باشد که راه تشخیص پسوریازیس چیست ؟ پسوریازیس باعث ایجاد تغییرات مشخص در ظاهر پوست، مو و ناخن‌ها می‌شود. معمولاً مواردی که پزشک برای تشخیص پسوریازیس لازم دارد، تاریخچه پزشکی و معاینه جسمی است. بسیار بندرت بیوپسی، که در آن یک نمونه از پوست تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد، ضروری است.
در صورت ایجاد بثورات یا تغییراتی در پوست سر یا ناخن‌های خود، می‌توانید در مورد انواع مختلف پسوریازیس تحقیق کنید و حتما در این باره با یک پزشک متخصص صحبت کنید.
پسوریازیس چطور درمان می‌شود؟
کنترل و درمان پسوریازیس معمولاً نیاز به ترکیبی از درمان‌ها و راهکارهای مراقبت از خود دارد. از جمله پرمصرف‌ترین محصولات مورد استفاده در درمان پسوریازیس، مرطوب کننده‌ها هستند.
انواع داروهای تجویز شده خوراکی یا موضعی برای مدیریت پسوریازیس به خصوص پسوریازیس شدید استفاده می‌شود. موارد متداول شامل موارد زیر است:
- کورتیکواستروئیدهای موضعی
- مهارکننده‌های کلسینورین (که به آن اصطلاحاً ایمنی بدن موضعی نیز گفته می‌شود.)
- رتینوئیدهای خوراکی یا موضعی برای پسوریازیس پلاک
- داروهای حاصل از ویتامین D برای کاهش رشد سلول‌های پوستی
فوتوتراپی اغلب برای افرادی که پسوریازیس متوسط تا شدید دارند تجویز می‌شود. این درمان شامل قرار گرفتن در معرض بدن یا قسمت‌های خاصی از بدن در برابر نور ماوراء بنفش است، که دارای خاصیت تسکین دهنده پوستی بر روی پسوریازیس و قسمت آسیب دیده است.
رژیم غذایی برای مقابله با پسوریازیس چیست ؟
رژیم غذایی نیز می‌تواند در چگونگی مدیریت پسوریازیس شما نقش داشته باشد. مطالعات نشان می‌دهد که داشتن یک رژیم غذایی که دارای مواد مغذی ضدالتهابی باشد و مواد مغذی ضدالتهابی کم یا متوسط باشد با کاهش شدت پسوریازیس همراه است. یک برنامه غذایی توصیه شده رژیم غذایی مدیترانه‌ای است که دارای تعداد زیادی میوه، سبزیجات، حبوبات، غلات، نان، ماهی، میوه، آجیل و روغن زیتون می‌باشد.
سبک زندگی
همچنین باید شیوه زندگی شما در نظر گرفته شود زیرا این امر باعث شدت پسوریازیس و یا تسریع درمان می‌شود. از جمله مواردی که باید در نظر بگیرید:
کاهش وزن
كسانی كه دارای اضافه وزن یا چاقی هستند و شروع به کم کردن وزن خود می‌کنند، ممكن است پیشرفت پسوریازیس را آهسته كرده و به درمان‌ها بهتر پاسخ دهند.
محدود کردن یا اجتناب از الکل
مصرف الکل سنگین با پسوریازیس همراه است و ممکن است خطر پیشرفت بیماری را افزایش دهد.
افزایش ویتامین D
اگر آزمایش خون میزان کم ویتامین D را نشان دهد، ممکن است مکمل‌هایی برای بهبود سریع‌تر توصیه شود. شاید برایتان سوال باشد که نقش ویتامین دی در بیماری پسوریازیس چیست ؟ کمبود ویتامین D ممکن است در ابتلا به پسوریازیس یا شرایطی که مشکوک به پسوریازیس هستند نقش داشته باشد. قرار گرفتن در معرض نور خورشید همچنین می‌تواند به افزایش میزان ویتامین D شما کمک کند.
ترک سیگار
بین سیگار کشیدن و پسوریازیس و انواع بیماری‌ها ارتباط وجود دارد.
مطلب مرتبط: علائم انواع بیماری‌های پوستی و نحوه جلوگیری از آن‌ها
چگونه با این بیماری مقابله کنیم؟
پسوریازیس می‌تواند بر هر جنبه‌ای از زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد. این می‌تواند کلافه کننده شود و در زندگی روزمره تداخل ایجاد کند و به راحتی یک مزاحمت محسوب شود. بنابراین، مقابله با پسوریازیس مستلزم این است که علائم چه از نظر جسمی و چه از نظر روحی بر شما تأثیر بگذارد. در صورتی که برای شما آزار دهنده باشد، می‌توانید راه‌هایی برای پوشاندن یا استتار ضایعات پوستی پیدا کنید و اقدامات لازم را برای به دست آوردن خواب مناسب انجام دهید، زیرا ناراحتی پسوریازیس غالباً با کیفیت خواب تداخل دارد.
همچنین مهم است که سعی کنید محرک‌هایی را که می‌توانند شرایط را ایجاد کرده یا بدتر شوند، شناسایی کنید تا بتوانید سعی کنید آن‌ها را به حداقل برسانید یا از آن‌ها جلوگیری کنید. محرک‌های این بیماری در افراد متفاوت است و با گذشت زمان می‌توانند تغییر کنند.
محرک‌های اصلی پسوریازیس عبارتند از:
استرس
برای استراحت و فعالیت‌هایی که از آن لذت می‌برید وقت باز کنید، مدتی را برای مدیریت استرس و کاهش خطر ابتلا به بیماری اختصاص دهید تا حالتان بهتر شود.
بیماری‌ها یا عفونت‌ها
گلودرد یک محرک شایع است به خصوص در کودکان. سوزش گوش، برونشیت، عفونت‌های تنفسی یا سایر بیماری‌ها ممکن است باعث افزایش این بیماری شوند زیرا سیستم ایمنی بدن شما برای مقابله با عفونت فعال می‌شود.
آسیب دیدگی پوست
هرگونه خراش، بریدگی یا آفتاب سوختگی می‌تواند یک مشکل باشد. با ضد آفتاب از پوست محافظت کنید و سعی کنید از خراشیدن پوست خود جلوگیری کنید.
آب و هوا
به خصوص در درجه حرارت سرد و هوای خشک روزانه به ویژه در زمستان، پوست خود را مرطوب کنید و هنگام سرد بودن، لباس گرم بپوشید.
انواع مختلفی از داروها همچنین باعث تحریک پسوریازیس می‌شوند. اگر تشخیص دهید که چیزی که مصرف می‌کنید منجربه وخیم‌تر شدن اوضاع می‌شود، ممکن است پزشک شما گزینه‌های جایگزین را توصیه کند.
این مهم است که بدانید افرادی که با پسوریازیس سر و کار دارند بیشتر در معرض خطر افسردگی و اضطراب قرار دارند، زیرا این وضعیت می‌تواند بر خود تصویر فرد، زندگی جنسی و موارد دیگر تأثیر بگذارد. جستجوی پشتیبانی از یک گروه پشتیبانی یا درمانگر می‌تواند کمک کننده باشد.
اگر به تازگی به پسوریازیس مبتلا شده‌اید، به احتمال زیاد با واقعیت‌هایی ممکن است در فکر فرو بروید و ناراحت شوید. درباره این بیماری تحقیقات گسترده‌ای صورت گرفته است و در نتیجه روش‌های زیادی برای مقابله و شکست بیماری وجود دارد. اگر یک روش درمانی علائم شما را به درستی کنترل نکرد، به پزشک خود مراجعه کنید، سؤال کنید و چیز جدیدی را امتحان کنید.
این ممکن است به صورت آزمایش و خطا انجام شود، اما شما قادر خواهید بود ترکیبی از درمان‌ها و راهکارهای مقابله‌ای را پیدا کنید که به شما امکان می‌دهند پسوریازیس خود را کنترل کنید.