قارچ سیاه کرونا چیست؟ این روزها خبرهای بسیار زیادی را از این بیماری می شنویم. این روزها عفونت های قارچی، از جمله قارچ سیاه ، آسپرژیلوز و کاندیدیاز در بیماران مبتلا به کووید شدید یا کسانی که از این بیماری بهبود پیدا می کنند بسیار دیده می شود. آیا دلیل خاصی دارد؟ آیا رابطه ای بین کرونا و قارچ سیاه وجود دارد؟
محققان بر این باورند که بیماری کووید ۱۹ شدید پاسخ سیستم ایمنی بدن را بسیار کم و ضعیف می کند. بیماران، بدنی ضعیف در زمان بهبود خواهند داشت. از این رو مستعد بیماری های بیشتری هستند. بدن بیماران در برابر سایر عفونت ها مخصوصا برای افرادی که دارای نقص در سیستم ایمنی هستند بسیار حساس می شوند.
این روزها یکی از بیماری های شایع، بیماران عفونتی به نام موکورمایکوزیس که با نام بیماری قارچ سیاه جریان پیدا کرده است. در ایران نیز روزانه این بیماری در حال افزایش است که باید دقت بیشتر و آگاهی کامل تری از این بیماری داشته باشیم.
قارچ سیاه و کرونا
اخیراً موارد قارچ سیاه در هند روند افزایشی گرفت از این رو نگرانی های زیادی را شکل داد. پیشگیری از قارچ سیاه کرونا باید بر هدف کنترل قند خون در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ و نظارت بر استفاده از کورتیکواستروئیدهای سیستمیک در درمان موارد شدید متمرکز گردد.
از مصرف سرپایی کورتیکواستروئیدهای سیستمیک و سایر داروهای تنظیم کننده سیستم ایمنی برای بیماران خفیف یا متوسط مبتلا به کرونا لطفا دور بمانید. برای درمان این بیماری باید به مراکز بهداشتی بروید.
مهمترین ارتباط مستقیم بین کرونا و این بیماری ، در قسمت تضعیف سیستم ایمنی افراد مبتلا به کرونا، و داروهای ضد التهاب (برای درمان کرونا) تجویز می گردد باید دید. اگر شما سیستم ایمنی خوبی داشته باشید بدن، قارچ‌ها را از بین می برد. اما در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند یا مبتلا به دیابت هستند، ممکن است این قارچ برایشان تهدید تلقی گردد.
قارچ سیاه چیست؟
قارچ سیاه یا موکورمایکوزیس یک عفونت قارچی جدی قدیمی است که بسیار نادر می باشد. این بیماری توسط گروهی از قارچ ها به نام موکورمایست در بدن ایجاد می گردد. این قارچ ها در سرتاسر محیط زندگی وجود خواهند داشت.
این بیماری عمدتا افرادی را که دارای مشکلات سلامتی باشند؛ یا از داروهایی استفاده می کنند که توانایی بدن را در مبارزه با میکروب ها و بیماری ها کم می کنند؛ بیشتر نگران کننده خواهد کرد.
افرادی که اغلب پس با استنشاق هاگ های قارچی از هوا، سینوس ها یا ریه ها این بیماری را تجربه می کنند. همچنین ممکن است پس از بریدگی ، سوختگی یا سایر انواع آسیب های پوستی روی پوست این بیماری برای بدن شما نیز شکل بگیرد.
انواع قارچ سیاه را بشناسیم:
با توجه به اطلاعات منتشر شده در تحقیقات، عفونت قارچ سیاه از طریق جریان خون به انواع نقاط بدن منتقل خواهد شد. بعد از این مرحله وارد سایر نقاط بدن خواهد شد.
قارچ سیاه ریوی
قارچ سیاه ریوی، برای افرادی که از سرطان و افرادی که پیوند سلول های بنیادی یا پیوند عضو را تجربه کرده اند، بیشتر تهدید کننده می باشد.
قارچ سیاه بینی یا سینوسی
قارچ سیاه بینی، یک بیماری عفونت در شاخه سینوس های فرد می باشد که به سرعت به مغز سرایت خواهد کرد. بیماران دیابتی و پیوند کلیوی این بیماری را بیشتر تجربه خواهند کرد.
قارچ سیاه پوستی
زمانی که قارچ از طریق پوست زخم شده که بسته به سوختگی یا جراحت در بدن است شکل بگیرد؛ این بیماری قارچی پوستی نامیده می شود. این نوع از قارچ سیاه در بدن افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند؛ شکل می گیرد.
قارچ سیاه دستگاه گوارش
اغلب در میان کودکان خردسال بخصوص خردسالان با وزن کم در هنگام تولد و نوزادان نارس کم‌تر از یک ماه که عمل جراحی را پشت بگذارند؛ شکل می گیرد. زیرا بعد از این بیماری ها داروها باعث کاهش مبارزه با عفونت خواهد شد.
قارچ سیاه منتشر شده
این شاخه از بیماری تاثیر زیادی را بر مغز انسان می گذارد و از طریق جریان خود منتشر می گردد و سایر قسمت ها و اندام های بدن مانند قلب، طحال و پوست را تحت تاثیر قرار میدهد.
این عفونت در تمام زندگی روزانه ما وجود دارد. این قارچ به طور خودکار روی خاک، گیاهان، کود کشاورزی، میوه ها و سبزیجات از قدیم زندگی می کند. حتی در مخاط افراد سالم نیز در دسترس می باشد.
اما این روزها در کنار اپیدمی کرونا، بیماران مبتلا به قارچ سیاه اغلب افرادی می باشند که اخیرا از ویروس کرونا رها شده اند. امکان ابتلای فرد به این بیماری از طریق مکان‌های رایج مانند خاک یا هوای موجود در محیط بسته نیز بسیار دیده می شود. این عفونت در بیماران مبتلا به سرطان یا ایدز به علت کاهش قدرت سیستم ایمنی بدن بیشتر نیز می گردد.
علائم قارچ سیاه چیست؟
علائم این نوع عفونت با توجه به شیوع آن در هر قسمت از بدن علائم خاص خودش را دارد که باید با پزشک صحبت کنید.
۱) علائم قارچ سیاه (سینوس و مغز) :
- تورم یک طرفه صورت
- سر درد
- احتقان بینی یا سینوس
- ضایعات سیاه روی پل بینی یا بالای دهان که به سرعت تشدید می شود.
- تب
۲) علائم قارچ سیاه ریوی:
- تب
- سرفه
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
قارچ سیاه پوستی گاهی شبیه تاول یا زخم در ناحیه آلوده گاهی نیز سیاه می گردد. علائم دیگر شامل درد، گرمی، قرمزی بیش از حد یا تورم در اطراف زخم نیز از علائم این بیماری مهلک می باشد.
۳) علائم قارچ سیاه گوارشی:
- درد شکم
- تهوع و استفراغ
- خونریزی دستگاه گوارش
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
این عفونت بیماری بسیار کمی است اما بیمارانی که دارای نقص سیستم ایمنی هستند را در معرض خطر بیشتری قرار می دهد. افرادی که در ادامه اشاره می کنیم این روزها باید با دقت بیشتری سلامتی خود را پایش کنند.
- بیماران دیابتی
- بیماران مبتلا به سرطان
- پیوند عضو
- پیوند سلول های بنیادی
- نوتروپنی
- استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها
- استفاده از داروهای تزریقی
- آهن زیاد در بدن
- آسیب پوستی در اثر جراحی ، سوختگی یا زخم
- نارس بودن و وزن کم زمان تولد
افراد چگونه مبتلا می شوند؟
افراد از طریق تماس با هاگ های قارچی در محیط آلوده می توانند دچار قارچ سیاه شوند.
کسانی که دچار فرم های عفونی ریه هستند و همچنین با استنشاق هاگ ها از هوا می توانند در معرض خطر باشند. عفونت پوستی نیز پس از ورود قارچ به پوست از طریق خراش، سوختگی یا سایر انواع آسیب های پوستی نیز به وجود می آید.
آیا این بیماری مسری است؟
خیر. این بیماری نمی تواند بین انسان یا بین انسان و حیوانات شیوع داده باشد.
چگونه می توان خطر ابتلا به قارچ سیاه را کم کرد؟
دوری از تنفس هاگ های قارچی دشوار به نظر می رسد. قارچ هایی که باعث ایجاد قارچ سیاه می گردند در محیط شایع خواهند بود. هیچ واکسنی برای جلوگیری از قارچ سیاه در دسترس نیست. برای افرادی که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف می باشد، ممکن است راه هایی برای کاهش احتمال ابتلا به این بیماری نیز دیده شود که باید از آن ها جلوگیری می شود.
برای جلوگیری از این بیماری از مناطقی با گرد و غبار زیاد مانند محل ساخت و ساز و حفاری دور باشید. اگر نمی توانید از این مناطق دوری کنید ، هنگام حضور در آنجا از ماسک تنفسی N95 باید کمک بگیرید. پس از طوفان و بلایای طبیعی از تماس مستقیم با ساختمانهای آسیب دیده توسط آب و سیل دور باشید.
هنگام انجام فعالیتهای بیرونی مانند باغبانی، کار در حیاط یا بازدید از مناطق جنگلی، کفش، شلوار بلند و پیراهن آستین بلند بر تن داشته باشید. برای کاهش احتمال ایجاد عفونت پوستی، صدمات پوستی را به خوبی با آب و صابون بشویید، به ویژه اگر در معرض خاک یا گرد و غبار قرار گرفته اید.
داروهای ضد قارچ
اگر در معرض خطر ابتلا به این بیماری می باشید و دارای نقص ایمنی هستید؛ (به عنوان مثال، در صورت پیوند عضو یا پیوند سلول های بنیادی)، پزشک شما شاید از دارویی برای جلوگیری از قارچ سیاه و سایر عفونت های قارچی برایتان کمک بگیرد.
در هر صورت افزایش قدرت ایمنی و دوری از محیط های آلوده از مهمترین فعالیت ها برای دوری از این بیماری هاست.
درمان قارچ سیاه چگونه است؟
درمان این بیماری بسیار سخت می باشد؛ گاهی اوقات برای درمان به جراحی نیاز پیدا میشود، بنابراین رویکرد چند تخصصی نیاز می گردد.
آمفوتریسین بی (amphotericin B) داروی منتخب این بیماری می باشد و باید در اوایل این بیماری مصرف گردد؛ داروهای ضد قارچی دیگر مانند پوزاکونازول (Posaconazole) یا اکسیکونازول (Oxiconazole) نیز برای درمان این بیماری به دستور پزشک تجویز خواهند شد.
پیش آگاهی کلی به عوامل مختلفی نیاز پیدا می کند؛ از جمله سرعت تشخیص و درمان، محل عفونت و شرایط زمینه ای بیمار و میزان سرکوب سیستم ایمنی. میزان مرگ و میر کلی تقریباً ۵۰ درصد از کل می باشد، اگرچه تشخیص و درمان زودهنگام منجر به نتایج بهتر می شود.
اغلب بیماران نیاز به جراحی برای جدا کردن بافت عفونی را پیدا می کنند که این نکته یکی از موارد دردآور به شمار می رود.
آمفوتریسین بی لیپوزوم (AMPHOTERICIN B LIPOSOME) یک داروی ضد قارچ موثر برای این بیماری است که برای درمان عفونت‌های قارچی جدی مصرف نیز می گردد؛ ولی عوارض جانبی قوی نیز دارد مانند وجود خون در مدفوع، مشکلات نورولوژیکی مانند تشنج، اختلال عملکرد کلیه، تجمع مایعات در ریه، زردی و سکته مغزی را به دنبال دارد.
قارچ سیاه در کنار بیماری کرونا این روزها عامل بسیاری از استرس ها و نگرانی ها شده است. از این رو باید برای درمان و کنترل آن تا حد امکان بهداشت فردی و محیطی را جدی بگیرید و سعی کنید با رژیم غذایی مناسب سیستم ایمنی بدن خود را در حد بالا نگه دارید.
