انواع پسوریازیس به همراه علائم و نحوه کنترل آن‌ها
همانطور که برخی معتقدند، پسوریازیس یک بیماری پوستی نیست، بلکه یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول‌های طبیعی پوست حمله می‌کند. علاوه بر این، پسوریازیس فقط یک بیماری نیست بلکه گروهی از بیماری‌های مختلف است که با علائم مشخص پوست ظاهر می‌شوند. حتی محل ضایعات انواع پسوریازیس نیز می‌تواند از نوعی به نوع دیگر متفاوت باشند و به انواع مختلفی از درمان نیاز دارد.
حتی پسوریازیس می‌تواند پیچیده‌تر هم باشد، یعنی گاهی پیش می‌آید که چندین نوع پسوریازیس را همزمان داشته باشید یا در معرض عوامل مختلف محیطی به طور ناگهانی از یک شکل به شکل دیگر تغییر دهید. به عنوان یک اختلال خود ایمنی، پسوریازیس برای درمان هر نوع بیماری که در یک زمان مشخص داشته باشید، نیاز به نظارت مادام العمر دارد. با ما همراه باشید تا در ادامه شما را با انواع پسوریازیس آشنا نماییم.
پسوریازیس پلاکی (Plaque Psoriasis)
پسوریازیس پلاکی، که به آن پسوریازیس والگاریس نیز گفته می‌شود، رایج ترین شکل از میان انواع پسوریازیس است که حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد را تشکیل می‌دهد. پسوریازیس پلاکی زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های ایمنی و دفاعی، به نام سلول‌های T، به طور ناگهانی در لایه بیرونی پوست فعال شوند، مثل اینکه عفونت رخ داده باشد. در آنجا پروتئین‌های التهابی آزاد می‌کنند که تولید سلول‌های پوستی به نام کراتینوسیت (keratinocytes) را تسریع می‌کنند. این منجر به تجمع سلول‌ها در سطح پوست و تشکیل پلاک‌های خشک، قرمز و پوسته پوسته می‌شود. پلاک‌های پسوریازیس معمولاً در آرنج، زانو و پوست سر دیده می‌شوند.
مطلب مرتبط: پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس خالدار (Guttate Psoriasis)
پسوریازیس خالدار دومین نوع شایع از انواع پسوریازیس است. این بیماری در درجه اول کودکان و به میزان کمتر بزرگسالان زیر ۳۰ سال را درگیر می‌کند. پسوریازیس خالدار یکی از مشکلات پوستی است که به طور معمول با یک باکتری یا ویروس مرتبط است که علائم را یک تا سه هفته پس از عفونت ایجاد می‌کند. ضایعات به طور مشخص کوچک (قطر ۱ تا ۱۰ میلی متر)، صورتی و پولکی شکل هستند.
در کلمه لاتین آن، اصطلاح guttate از واژه لاتین gutta گرفته شده است که به معنی “قطره” است. پسوریازیس خالدار معمولاً کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد زیرا بیماری‌هایی که باعث ایجاد علائم می‌شوند بیشتر در کودکی اتفاق می‌افتند. این موارد شامل گلودرد، آبله مرغان و عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی است. درمان پسوریازیس خالدار تفاوت چندانی با پسوریازیس پلاکی ندارد. اگر اعتقاد بر این است که یک عفونت باکتریایی حادثه‌ای حاد را ایجاد کرده است، ممکن است از آنتی بیوتیک برای کنترل علائم استفاده شود.
پسوریازیس معکوس (Inverse Psoriasis)
پسوریازیس معکوس به عنوان پسوریازیس مشترک که نوعی پسوریازیس غیرمعمول است و بیشتر از افرادی که دارای وزن ایده‌آل هستند، بر افراد دارای اضافه وزن تأثیر می‌گذارد، نیز شناخته می‌شود. در این نوع پسوریازیس ضایعات معمولاً به چین‌های پوستی محدود می‌شوند و ضایعات مرطوب (نه خشک) ایجاد می‌شوند.
مناطق مشترک درگیر شامل زیر بغل، زیر پستان، بین باسن و در چین‌های کشاله ران یا شکم است. انواع پسوریازیس معکوس می‌تواند به ویژه هنگامی مشکل ایجاد کند که روی دستگاه تناسلی ظاهر شود زیرا پوست آن ناحیه از بدن بسیار لطیف است.
اعتقاد بر این است که پسوریازیس معکوس ناشی از تجمع بیش از حد سلول‌های چربی (ذخیره کننده چربی) است که پروتئین‌های التهابی موسوم به سیتوکین را در بافت‌های اطراف آزاد می‌کنند. هرچه تجمع سلول‌های چربی بیشتر باشد، التهاب نیز بیشتر است. اعتقاد بر این است که همراه با اصطکاک پوست روی پوست، علائم مشخصه را تحریک می‌کند. کاهش وزن به عنوان یک داروی حیاتی در درمان پسوریازیس معکوس همراه با داروهای موضعی و یا خوراکی در نظر گرفته می‌شود.
پسوریازیس پوسچولار (Pustular Psoriasis)
پسوریازیس پوسچولار با تشکیل تاول‌های پر از چرک مشخص می‌شود که در نهایت خشک شده و لکه‌های پوستی لکه دار و پوستی ایجاد می‌شوند. علل پسوریازیس پوسچولار یک معما باقی مانده است، اگرچه اعتقاد بر این است که التهاب ناگهانی و شدید، بسیاری از گلبول‌های سفید خون را که در حمله خود ایمنی نقش دارند از بین می‌برد.
انواع پسوریازیس پوسچولار وجود دارد:
۱) پسوریازیس موضعی پوسچولار (LPP): نوع کمتری از بیماری است که به طور عمده روی دست و پوست پا تأثیر می‌گذارد.
۲) پسوریازیس پوسچولار عمومی (GPP): می‌تواند قسمت‌های زیادی از بدن را تحت تأثیر قرار دهد، و باعث آسیب‌های بالقوه تهدید کننده زندگی شود.
۳) پسوریازیس پوسچولار حلقوی (APP): در کودکان بیش از بزرگسالان و در زنان بیش از مردان رخ می‌دهد. عمدتا روی تنه، گردن، بازوها و پاها تأثیر می‌گذارد و پلاک‌های حلقوی و چرکی ایجاد می‌کند.
پسوریازیس پوست سر (Scalp Psoriasis)
پسوریازیس سر یکی از انواع پسوریازیس پلاکی است که روی پوست سر، پیشانی، گوش‌ها و یا گردن تأثیر می‌گذارد. پسوریازیس پوست سر اغلب با درماتیت سبورئیک اشتباه گرفته می‌شود(مثل شوره سر). با این حال، پسوریازیس سر، پلاک‌های پسوریازیس را با شدت بیشتری مشخص می‌کند در حالی که درماتیت سبورئیک شامل پوسته‌های چرب زرد رنگ است.
حتی هنگامی که پسوریازیس پوست سر به درستی تشخیص داده شود، درمان آن دشوار است، زیرا استفاده از داروهای موضعی در مناطق ضخیم مو دشوار خواهد بود. داروهای غلیظ، همراه با کرم‌های ضد خارش و شامپوهای دارویی برای جلوگیری از عفونت‌های قارچی ثانویه، گاهی اوقات مورد نیاز است.
پسوریازیس ناخن (Nail Psoriasis)
پسوریازیس ناخن یکی از انواع رایج پسوریازیس پلاکی است. در حقیقت، حدود ۹۰٪ از افراد مبتلا به پسوریازیس در برخی از مراحل زندگی خود دچار تغییرات غیر طبیعی ناخن می‌شوند. ناخن‌های دست بیشتر از ناخن‌های پا تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
پسوریازیس می‌تواند بر تمام ناحیه ناخن تأثیر بگذارد و باعث ایجاد حفره، بلند شدن و خرد شدن سطح ناخن شود. همچنین ممکن است توسط خطوط سیاه افقی زیر ناخن (ناشی از خونریزی مویرگی)، لکه‌های سفید روی صفحه ناخن یا لکه‌های صورتی مایل به زرد تشخیص داده شود.
با توجه به سطح سخت ناخن، درمان می‌تواند دشوار باشد. بیشتر درمان‌های موضعی از سه تا شش ماه قبل از مشاهده نتایج انجام می‌شوند. گاهی اوقات از تزریق کورتون در ناخن آسیب دیده و اطراف آن، در موارد شدید استفاده می‌شود.
پسوریازیس اریترودرمیک (Psoriatic Erythroderma)
پسوریازیس اریترودرمیک نوعی پسوریازیس پلاکی است که به صورت عمومی و شدید روی تمام قسمت‌های بدن تأثیر می‌گذارد. این نوع می‌تواند باعث لایه برداری گسترده پوست شود، منجر به کم آبی سریع و افزایش خطر عفونت نیز شود. اگر پسوریازیس اریترودرمیک بلافاصله درمان نشود، گلبول قرمز پسوریازیس می‌تواند کشنده باشد.