چطور از ابتلا به دیابت نوع ۲ جلوگیری کنیم؟
دیابت نوع دوم یک بیماری مزمن می‌باشد که در آن فرد قادر به کنترل کافی سطح گلوکز (قند) در خون نیست که می‌تواند در این شرایط منجر به افزایش خطرناک قند خون (هیپرگلیسمی) شود. از علائم دیابت نوع ۲ می‌توان افزایش تشنگی، تکرر ادرار، خستگی مفرط و بهبودی آهسته زخم‌ها نام برد. با پیشرفت بیماری، ممکن است عوارضی مانند اختلالات پوستی ، اختلال عملکرد جنسی، بیماری کلیوی، آسیب عصبی و در آخر از دست دادن بینایی در بیمار بروز کنند.
بیماری دیابت نوع ۲ زمانی اتفاق می‌افتد که پانکراس شروع به تولید انسولین کمتری می‌کند. همان طور که می‌دانید انسولین هورمونی است که سطح قند خون را کنترل می‌کند. برای تشخیص بیماری دیابت نوع ۲ فقط با یک آزمایش خون ساده می‌توانید متوجه بیماری در بدن خود شوید.
برای درمان این بیماری باید به یک سری مؤلفه‌ها توجه کرد، بعد از تأیید بیماری در بدن باید به سن، وزن، سطح قند خون و میزان پیشرفت بیماری در بیمار توجه کرد. برای بعضی از بیماران فقط با اصلاح سبک زندگی مانند: کاهش وزن، تغییرات رژیم غذایی و ورزش می‌توان با این بیماری مبارزه کرد. برای بعضی از بیماران با کنترل و دریافت مکمل انسولین و یا داروهای دیابت می‌توان روند دیابت نوع ۲ را مدیریت کرد.
از علائم دیابت نوع ۲ در زیر به اختصار گفته شده است:
زمانی که بیمار در مراحل اولیه دیابت نوع ۲ به سر می‌برد، علائم واضحی را تجربه نخواهد کرد؛ اما زمانی که سطح خون بسیار بالا برود علائم، شروع به ظاهر شدن در بیمار می‌کنند. اگر این بیماری جدی نگرفته شود باعث ناتوانی در زندگی می‌گردد. پس می‌توان نتیجه گرفت که توجه به این علائم جدی بوده و سعی کنید اگر این بیماری را در بدن خود دارید، بلافاصله سعی در درمان آن داشته باشید.
مطلب مرتبط: درباره دیابت نوع یک چه می‌دانید؟
علائم دیابت نوع ۲
۱) تکرر ادرار: افزایش ادرار زمانی اتفاق می‌افتد که کلیه‌ها، آب را از بافت می‌گیرند تا گلوکز اضافی را در خون رقیق کرده و از بدن خارج کنند. در این زمان کلیه‌ها دیگر قادر به جذب مجدد این مایع نیستند، در این صورت باید این مایعات از بدن خارج شوند در این صورت تکرر ادرار صورت می‌گیرد.
۲) تشنگی بیش از حد: وقتی آب بدن بیش از حد خارج شود، بدن دچار کمبود آب گشته، چیزی که عده‌ای از آن به عنوان تشنگی مداوم توصیف می‌کنند.
۳) خستگی مفرط: از آنجایی که انسولین بسیار کمی توسط لوزالمعده تولید می‌گردد، یا بدن قادر به استفاده صحیح از آن نیست، سلول‌های بدن از گلوکز که منبع اصلی انرژی است محروم خواهند شد، در نتیجه خستگی مفرط را در بیمار شاهد خواهیم بود.
۴) گرسنگی بیش از حد: زمانی که سلول‌ها قادر به دسترسی گلوکز نیستند، باعث می‌شود سیگنال‌های گرسنگی به مغز برسند، در این صورت بیمار احساس گرسنگی همیشگی دارد.
۵) بی‌حسی: سوزن سوزن شدن و یا بی‌حسی در دست و پا با گذشت زمان اتفاق می‌افتد زیرا قند اضافی به اعصاب نمی‌رسد و باعث بی حسی می‌گردد.
۶) بهبودی آهسته زخم: قند اضافی در خون بر گردش خون در بدن تأثیر می‌گذارد و باعث رسیدن خون به منطقه‌ای از بدن می‌شود که زخم است، و همین باعث دشوار شدن بهبودی زخم‌ها می‌گردد.
۷) مشکلات بینایی: وقتی مایعات از لنزهای چشم بیرون می‌آید تا به رقیق شدن گلوکز خون کمک کند، در این شرایط توانایی تمرکز مختل شده و بینایی به مشکل می‌خورد، این آسیب ممکن است حتی تا قبل از تشخیص بیماری در بدن اتفاق بیفتد.
در کنار علائم اشاره شده در بالا بعضی علائم نیز وجود دارند که زیاد شایع نبوده و در بعضی از افراد دیده می‌شوند:
- دهان خشک
- پوست خشک
- مشکلات پوستی
- عفونت‌های مکرر
- کاهش وزن بدون دلیل
با توجه به موارد اشاره شده تا حدودی با علائم بیماری دیابت نوع دوم آشنا شده‌ایم در ادامه به عوارض این بیماری خطرناک اشاره می‌کنیم تا با مطالعه آن‌ها آگاه شوید در صورت درمان نکردن این بیماری چه مشکلاتی برای شما به همراه خواهد داشت:
عوارض دیابت نوع ۲
در صورت درمان نشدن، این بیماری می‌تواند مشکلات بسیار جدی برای بیمار به همراه داشته باشد. آسیب به رگ‌های خونی که منجربه آسیب جدی به تمام عروق قلب می‌شود.
- بیماری‌های کلیوی
- آسیب‌های عصبی (مشکلات عصبی دست و پا، مشکلات جنسی)
- آسیب‌های چشمی (مشکلات شبکیه چشم در کنار کاهش بینایی)
- فشارخون بالا
- مشکلات گوارشی
- افسردگی
- بیماری قلبی
در بالا به عوارض این بیماری و علائم این بیماری اشاره کرده و آگاه شدید. در ادامه باید علل ایجاد این بیماری را بدانیم تا تلاش کنیم از این بیماری پیشگیری کنیم.
دیابت نوع ۲، زمانی اتفاق می‌افتد که پانکراس ترشح انسولین را کمتر کند (هورمونی که در عرض چند دقیقه غذا خوردن آزادشده تا بدن بتواند گلوکز را ذخیره کند) و یا زمانی که بدن قادر نباشد به انسولین واکنش مناسب نشان دهد (مقاومت به انسولین).
در ادامه با بعضی دیگر از علل ایجاد این بیماری آشنا شوید:
- چاقی یکی از عوامل بیماری دیابت نوع دوم است، زیرا افزایش چربی در بدن می‌تواند باعث مقاومت بدن به انسولین شود.
- سبک زندگی بی‌تحرک: فعالیت‌های بدنی کمک می‌کند تا بدن بتواند از انسولین استفاده کند و در نتیجه می‌توان گفت کم تحرکی می‌تواند ریسک ابتلا را بالا ببرد.
- ژن‌ها: سابقه بیماری دیابت نوع دوم در بین خانواده می‌باشد. در دیابت نوع یک سابقه خانوادگی شاخص قابل توجهی برای بیماری است.
- سن: خطر ابتلا به دیابت نوع دوم، با افزایش سن بیشتر می‌شود.
- قومیت: در بین آمریکایی‌ها، دورگه‌های آفریقایی و آمریکایی‌ها، مکزیکی و جزیره‌ای از اقیانوس آرام و آمریکایی-آسیایی‌ها، این بیماری شیوع بیشتری دارد.
- مصرف دخانیات: سیگار کشیدن می‌تواند قند خون را افزایش دهد و منجر به مقاومت بدن به انسولین شود. افراد سیگاری ۳۰ تا ۴۰ درصد بیشتر از افراد غیر سیگاری به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند.
در کنار این عوامل تشخیص به موقع از اهمیت خیلی زیادی برخوردار است. برای تشخیص این بیماری با یک یا چند آزمایش خون می‌توان آن را تشخیص داد:
- آزمایش خون ناشتا: بعد از هشت ساعت ناشتا بودن سطح قند خون را کنترل می‌کنند.
- تست تحمل گلوکز: آزمایشی است که در مورد پاسخ بدن به قند می‌باشد که بعد از اینکه یک نوشیدنی با ۷۵ گرم قند خورده می‌شود بعد از دو ساعت تست قند خون گرفته می‌شود.
- هموگلوبین A10: سطح گلوکز در طی سه ماه بررسی می‌شود.
- آزمایش قند خون تصادفی: این آزمایش برای افرادی که حس تشنگی زیاد؛ تکرر ادرار دارند یا یکی از علائم دیابت را دارا باشند انجام می‌گیرد.
زمانی که این بیماری در بدن شما تشخیص داده شد، دکتر معالج از شما می‌خواهد که بسته به پیشرفت بیماری در بدن شما با اصلاح سبک زندگی، دارو و مکمل‌ها سعی در کنترل بیماری خود داشته باشید.
اصلاح سبک زندگی: بعضی از تغییرات ساده و کوچک باعث کمک زیادی به کنترل دیابت نوع دو در بیماران می‌شود.
کاهش وزن: از دست دادن ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن می‌تواند قند خون را در بدن شما کنترل کرده و تا ۵۸ درصد خطر پیشرفت این بیماری را در شما کم کند.
تغییر رژیم غذایی: یک رژیم غذایی متعادل که دارای کربوهیدرات کم، غنی از سبزیجات غیر نشاسته‌ای، پروتئین بدون چربی و چربی‌های سالم باشد، می‌تواند باعث کاهش وزن در کنار کنترل قند خون گردد.
ورزش: فعالیت بدنی در کنترل قند خون و جلوگیری از عوارض دیابت نقش اساسی دارد. در بزرگسالان مبتلا به دیابت باید ۱۵۰ دقیقه فعالیت جسمی هوازی با شدت متوسط در هفته داشته باشند تا سطح قند خون در آن‌ها کنترل گردد.
ترک سیگار: ترک سیگار باعث کنترل سطح قند خون می‌گردد.
اگر اصلاح سبک زندگی و دارو برای کنترل سطح قند خون بیمار کافی نباشد، ممکن است به انسولین به صورت مکمل نیاز باشد. انسولین معمولاً چند بار در روز با سوزن و سرنگ در بدن تزریق می‌شود. برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع دوم که از داروهای خوراکی استفاده می‌کنند ممکن است فقط به یک بار انسولین در روز نیاز داشته باشد. بعضی بیماران حتی ممکن است تا چهار مرتبه از انسولین، برای رسیدن گلوکز در خون نیاز داشته باشند. گاهی هم می‌توان از بمب‌های انسولین با وصله‌ای به بدن برای رسیدن به سطح مناسب قند خون استفاده کرد.
با آزمایش مکرر گلوکز خون و با داشتن رژیم غذایی، ورزش، انسولین و یا داروها در تنظیم سطح گلوکز، یک سنگ بنای موثر در مدیریت بیماری دیابت داشته باشید. نتایج آزمایش می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پزشک معالج شما قرار دهد تا به شما برای بهبود بیماری کمک کند.
دیابت یک بیماری مزمن اما قابل‌کنترل است و باید با رعایت برنامه درمانی که پزشک برای شما تجویز کرده است یک زندگی طولانی سالم را با دیابت داشته باشید. دیابت یک بیماری پیش رونده است، سعی کنید اگر پزشک داروی شما را افزایش داد یا در رابطه با انسولین صحبت می‌کند دلسرد نشوید. برای بهبود سلامت خود به آنچه می‌توانید ادامه داده و شرایط خود را مدیریت کنید.