علائم و عوارض بیماری ام اس (MS) پیشرفته
بیماری ام اس (multiple sclerosis) یک بیماری التهابی مزمن سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) می‌باشد که در آن شخص دچار ضعف بدنی می‌شود. شخصی که به ام اس دچار است، علائمی را تجربه می‌کند که او را از انجام کارها و حرکت باز می‌دارند و ممکن است ناتوانی‌هایی در این زمینه تجربه کند.
بسیاری از افرادی که این بیماری را در سطوح بالا و جدی‌تر تجربه می‌کنند روی ویلچر و یا تخت خواب هستند و به دلیل نیازهای شخصی و بهداشتی خود به یک پرستار و یا فردی که از آن‌ها مراقبت کند، نیاز دارند و در صورت لزوم می‌توانند به یک مرکز درمانی یا خانه سالمندان فرستاده شوند.
این بیماری در اکثر افراد به تدریج رشد می‌کند و آن‌ها تا چندین سال با این بیماری زندگی می‌کنند، اما افرادی نیز هستند که در مواردی نادر بیماریشان به سرعت رشد می‌کند و آن‌ها را ناتوان می‌کند. در ادامه به بررسی علل و علائم این بیماری می‌پردازیم.
علائم بیماری ام اس (MS)
علائم در فردی که مبتلا به MS پیشرفته است، مشابه مواردی است که در یک فرد در مراحل اولیه MS وجود دارد. علاوه بر این، علائم معدودی وجود دارند که منحصر به فرد برای MS پیشرفته هستند، مانند مشکلات بلع و مشکل در صحبت.
مشکلات بینایی
مشکلات بینایی یکی از شایع‌ترین علائم بیماری ام اس است که در آن التهاب روی عصب بینایی تأثیر می‌گذارد و بینایی مرکزی را مختل می‌کند. این اختلال می‌تواند باعث تاری دید یا از بین رفتن بینایی شود. ممکن است فوراً متوجه مشکلات بینایی نشوید، زیرا تخریب دید می‌تواند کند باشد. درد هنگام نگاه به بالا یا یک طرف نیز می‌تواند با از بین رفتن بینایی همراه باشد. روش‌های مختلفی برای مقابله با تغییرات بینایی مربوط به MS وجود دارد.
علائم این بیماری عبارت است از:
- مثانه بیش فعال یا کم تحرک
- یبوست شدید یا بی‌اختیاری مدفوع
- درد شدید همراه با انقباضات عضلانی
- لرزش غیرقابل کنترل
- خستگی شدید روحی و جسمی
- مشکل در بلع، رفلکس ضعیف سرفه و مشکل در پاکسازی خلط دهان یا گلو
- مشکلات گفتاری، اختلال در صحبت کردن
- تغذیه ضعیف به دلیل عوامل زیادی مثل کاهش اشتها، خستگی و مشکل در بلع
- مشکلاتی در حافظه به عنوان مثال، از دست دادن حافظه، تمرکز و توجه ضعیف و مشکلات در حل مشکلات یا تصمیم گیری
- حالات تغییر یافته مانند سرخوشی، عدم تمایل یا عصبانیت
- سطح هوشیاری تغییر یافته
عوارض ام اس پیشرفته
متأسفانه، علائم بالقوه بیماری ام اس پیشرفته ممکن است به عوارض جدی و مختلفی منجر شود، از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱) پوکی استخوان
طی روند پوکی استخوان، استخوان‌ها تضعیف شده و به مرحله‌ای می‌رسند که مستعد شکسته شدن هستند و با ضرباتی سبک می‌شکنند. در واقع، تا زمانی که یک استخوان شکسته نشود، هیچ علائمی از پوکی استخوان وجود ندارد. بسیاری از عوامل ممکن است خطر ابتلا به پوکی استخوان فرد را افزایش دهند.
۲) زخم بستر
زخم بستر که ناشی از نشستن در صندلی چرخدار یا دراز کشیدن در تخت برای مدت زمان طولانی می‌باشد در نهایت باعث اختلال در جریان خون با اکسیژن و محرومیت مواد مغذی از پوست و بافتهای زیرین می‌شود. زخم بستر ممکن است قرمز یا مایل به قرمز باشد. علاوه بر بی‌تحرکی مربوط به MS، تغذیه نامناسب، افسردگی و پیری پوست می‌تواند احتمال ابتلا به زخم بستر در افراد را افزایش دهد.
۳) عفونت ریه یا آسپیراسیون ریوی
آسپیراسیون ریوی یک عفونت ریه است که ناشی از مشکلات بلع می‌باشد، علائم عفونت ریه ممکن است شامل سرفه بدون مخاط، تب و یا خس خس در تنفس باشد.
ضعف عضلات تنفسی و بلع در MS پیشرفته از عوامل خطر برای ایجاد عفونت ریه است. علاوه بر این، داشتن سیستم ایمنی ضعیف پس از مصرف برخی داروهای MS، می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به این عفونت ریه کند. داروهای مورد استفاده برای درمان سایر علائم ام اس ممکن است ناخواسته باعث ایجاد مشکلاتی شوند اما برای بهبود بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۴) عفونت مجاری ادراری
مشکلات مثانه، به ویژه هنگامی که مشکلات عصبی به وجود می‌آیند، مشکلاتی از قبیل مثانه بیش فعال یا اسپاسم (spasm) را برای مثانه به وجود می‌آورند، این علائم بسیار رایج هستند و در MS پیشرفته ممکن است شدید باشند.
علائم معمولی عفونت ادراری شامل موارد زیر هستند:
- احساس سوزش هنگام ادرار کردن
- نیاز به ادرار کردن مکرر و فوری
- خون در ادرار
- احساس درد در پایین شکم
اگر مبتلا به MS هستید، به ویژه اگر اخیراً بیماری شما تشخیص داده شده باشد، ممکن است نگران پیرفته شدن و خطرات دیگر آن باشید. سعی کنید اضطراب خود را کنترل کرده و نفس عمیقی بکشید. به خاطر داشته باشید که بسیاری از مبتلایان به MS هرگز به مرحله پیشرفته نمی‌رسند و بیماران با حوادث و دلایل دیگری پس از سال‌ها زندگی کردن با ام اس، جان خود را از دست می‌دهند. چنانچه ام اس پیشرفته نیز باشد، راه‌های درمان بسیاری وجود دارد که می‌توان بیماری را تا حد زیادی به این وسیله کنترل کرد.
راه‌های درمان و کنترل ام اس
- دائما با دکتر مغز و اعصاب در ارتباط باشید و علائم، مشکلات و روند بهبود را به او گزارش دهید.
- ورزش روزانه
- یک رژیم غذایی مناسب و متعادل
- استرس خود را مدیریت کنید و در صورت لزوم به مشاوره مراجعه کنید.
- به طور منظم برای واکسیناسیون و سایر اقدامات پیشگیری، به پزشک مراجعه کنید.
مقابله یا مراقبت از شخصی که دارای ام اس پیشرفته است، چه از نظر جسمی و چه از نظر عاطفی می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد. برای پیش برد این هدف؛ با پزشک مشورت کرده و اطلاعاتی در این باره از منابع معتبر کسب کنید.