چگونه یک عکس پرتره عالی بگیریم؟
یکی از حرفهایترین سبکهای عکاسی، پرتره است. یک عکس پرتره خوب خاطره زندگی یک شخص و یا فقط لحظهای را برای دههها ماندگار میکند. شاید در ابتدا این تصور به ذهن شما برسد که عکس پرتره تفاوتی با عکسهای معمولی که برای کارتهای شناسایی گرفته میشود ندارد، اما اینطور نیست. گرفتن چنین عکسی فقط نیازمند اندکی تفکر است.
راهکارهای گرفتن یک عکس پرتره خوب
پرتره، شاخهای از عکاسی است که در آن از چهره انسان عکسبرداری میشود. عکاسی پرتره یک چالش مداوم است و نیاز به خلاقیت عکاسان دارد تا واقعاً به پرترههای زیبایی برسند. در تصویر پرتره، فرقی نمیکند که عکس از پیشانی تا زیر چانهی فرد یا همان ثبت یک هِد شات بسته (Tight Head Shot) باشد و یا محیط را هم در بر بگیرد؛ تنها چیزی که اهمیت دارد سوژه عکس است. ضمن در نظر گرفتن این موضوع میخواهیم عوامل بهتر شدن یک تصویر پرتره را بیان کنیم.
یک پرتره خوب، توجهات را به سوژه تصویر جلب میکند. این امر به طور معمول از طریق ترکیب کردن عمق میدان کم، ترکیب هنری، رنگ و میزان روشنایی به دست میآید. هنگامی که این عوامل به خوبی با هم ترکیب شوند، سوژه عکس، تماشاگر را وادار میکند تا حس و حالی که در آن لحظه دارد درک کند.
در واقع عکسهایی که از آدمها گرفته میشوند بخشی از شخصیت آنها را به نمایش میگذارند. تصویر پرترهای که بیننده را از چیزی آگاه میکند و مفهوم خاصی را به او منتقل میکند، پرترهی حرفهای نام دارد. بهترین عکاسهای پرتره، تنها با دیدن یک عکس قادر به گفتن داستان زندگی شخص هستند. غیر از دو مورد اصلی یاد شده، عوامل کوچک دیگری هم برای بهتر شدن یک تصویر پرتره وجود دارد که برای دستیابی به آنها باید کمی خلاقیت به خرج داد.
نکات فنی
برای ثبت عکس پرتره نیازی به لنز مخصوص نیست. با این حال لنزهای پرترهی ویژهای وجود دارد که تصاویر خیرهکنندهای از افراد ثبت میکنند. این نوع از لنزها دارای دریچهی دیافراگم عریض با حداقل ضریب f/2.0 هستند و محدودهی فاصلهی کانونی آنها معمولاً بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیمتر قرار دارد. ضریب اِف به صورت ریاضی، نسبت فاصلهی کانونی به قطر دریچهی دیافراگم بوده که نشاندهنده بزرگی دریچه است. هرچه این ضریب بزرگتر باشد، اندازهی دریچه دیافراگم کوچکتر خواهد بود. فاصله بین مرکز نوری لنز تا حسگر دوربین در حالتی که میزان فوکوس روی بینهایت تنظیم شده باشد، فاصله کانونی نام دارد.
دریچه دیافراگم کاملا باز، در واقع عمق میدان کمی ارائه داده و باعث جلب توجه بیشتری به سمت سوژه مورد نظر عکاس میشود. در حالی که فاصلهی کانونی بیشتر، موجب انحنای نوری (Distortion) بیشتری خواهد شد. تعیین میزان عمق میدان دریچهی دیافراگم، به فاصلهی کانونی و فاصلهی بین دوربین و سوژهی مورد نظر وابسته است.
لنز مناسب برای عکاسی پرتره، یک لنز ۵۰ میلیمتری با ضریب f/1.8 است. این نوع لنز به خاطر کاربرد ساده و کارایی بالا، به لنز Nifty Fifty مشهور است. لنز Nifty Fifty ساخت کانن با قیمت ۱۲۵ دلار و لنز Nifty Fifty تولید شده به وسیلهی نیکون، کمی گرانتر و با قیمت ۲۱۵ دلار به فروش میرسد. اگر صاحب یک دوربین DSLR هستید و قصد گرفتن یک عکس پرتره عالی دارید، در خرید آن شک نکنید. به عنوان مثال، تصویر زیر با یک لنز Nifty Fifty گرفته شده است.
هنگامی که میخواهید از سوژهی مورد نظرتان عکس پرتره بگیرید، باید دوربین خود را در حالت اولویت دریچهی دیافراگم یا aperture priority قرار دهید. سپس باید مقدار دهانه دریچهی دیافراگم را بین ضریب f/1.8 و f/2.8 تنظیم کنید. در صورتی که لنز مورد استفاده شما به اندازهی کافی عریض نباشد، باید از بازترین دهانه دریچهی دیافراگم استفاده کنید. برای گرفتن یک پرتره، به سرعت شاتری در حدود یک صدم ثانیه نیاز است. البته استفاده از سرعت بالاتر هم امکانپذیر است اما در این حالت بهتر است از میزان ISO کمتری استفاده شود.
البته با توجه به اهمیت عمق میدان در میزان جذابیت تصاویر پرتره، لنزهای بیشمار دیگری نیز با فاصلهی کانونی بیشتر مختص این ژانر عرضه شدهاند. از لنزهای ۸۵ میلیمتری F1.8 گرفته تا انواع ۱۳۵ میلیمتری F2.8 ، همگی گزینههای فوقالعادهای برای ثبت تصاویر پرتره هستند که توانایی ایجاد عمق میدان و جلوهی بوکهی به مراتب بیشتری نسبت به نمونههای ۵۰ میلیمتری داشته و البته قیمت بالاتری نیز دارند.
اگر جزئیات فنی عکاسی پرتره را هم کاملا رعایت کنید، باز هم برای ثبت یک تصویر پرترهی حرفهای به تلاش بیشتری نیاز دارید. در عمق میدان کم نگاه کردن به همهی عناصر صحنه و مشاهده کردن سوژهی عکاسی بسیار سخت است.
سایر ترفندهای عکاسی پرتره
یک عکس پرتره باید سوژه را برجستهتر نشان دهد. در حقیقت کار یک عکاس پرتره، عرضه بهترین نسخهی تصویری از سوژه است. این قانون باید در هر بخشی از عکاسی پرتره مانند کادر مورد نظر برای عکاسی تا حذف آکنه و سایر نقایص تصویر حتما رعایت شود. برای گرفتن تصاویر پرتره، دوربین باید همسطح یا اندکی بالاتر از خط چشم سوژه یا مدل باشد. هیچ فردی هنگام عکس برداری از زاویهی پایین، خوب به نظر نخواهد رسید.
کار یک عکاس پرتره، گرفتن بهترین تصویر از سوژه است.
سادهترین نمونههای تصاویر پرتره، هد شات (Head Shot) و وِیست آپ شات (Waist Up Shot) است. در پرترهی هد شات، فقط تصویر سر و شانههای سوژه ثبت میشود؛ در واقع یک کلوز آپ از سر و شانهی سوژه گرفته میشود.
اما در ویست آپ شات تصویر کمر به بالای سوژه ثبت میشود. در صورتی که عکاس طوری ایستاده باشد که سوژه مطابق با هر کدام از ترکیبات یاد شده کادر عکاسی را پر کرده باشد؛ تصویر پرترهی نهایی بسیار جذاب خواهد شد.
دقت داشته باشید که هنگام تنظیم کادر عکاسی پرتره، نباید هیچ کدام از اندام بالا تنهی مدل را برش داده یا به عبارت بهتر، از کادر خارج کنید. عکاس باید مفاصل بزرگ مانند کمر را در داخل کادر برش دهد.
یکی از راهکارهای بهبود کیفیت تصویر پرتره، استفاده از نورپردازی مناسب است. به جای گرفتن تصویر پرتره در هر جایی باید یک مکان مناسب پیدا کنید که زیبا، هموار و روشن باشد. بهترین مکان گرفتن یک تصویر پرترهی عالی، زیر درخت یا داخل کوچه در یک روز آفتابی یا اتاق روشنی با یک پنجرهی بزرگ است که سایه وجود داشته باشد. به عنوان نمونه در تصویر پرترهی زیر، از پنجره استفاده شده است.
تصاویر پرتره، بیش از هر نوع عکاسی دیگری نیاز به برقراری ارتباط با سوژهی مورد نظر دارند. اگر یک گام به عقب رفته و صرفا در حالی که سوژهی شما با یک خندهی مصنوعی به دوربین لبخند میزند، عکس پرتره بگیرید، با تصویری بیروح و بسیار بد مواجه خواهید شد. به جای چنین کاری باید به طور مداوم با سوژه عکاس حرف بزنید، او را بخندانید و وادار کنید تا عادی رفتار کند و به اصطلاح، خودش باشد. یادتان باشد که شما به عنوان عکاس باید صحنه را در دست بگیرید و هدایت کنید.
برای ثبت هر تصویر پرترهی عالی، باید در حالی که سوژه از ته دل میخندد، حرف میزند، زبان در آورده یا حرکات مضحک عجیب و غریبی انجام میدهد، حدود ۵۰ عکس از سوژه بگیرید. بهترین پرتره از لحظههای یهویی گرفته میشود. هنگامی که مدل ژست میگیرد، عکاس باید حرفی بزند که او لبخند بزند.
در این مرحله بایستی بدون تأمل دکمهی شاتر دوربین را فشار دهید تا یک تصویر پرترهی حرفهای بگیرید. تصاویر پرتره کاملا جالب و سرگرمکننده هستند. گرفتن عکس از یک منظرهی عالی، نیازمند انجام تنظیمات زیاد و مداوم، حضور داشتن در موقعیت مکانی دیدنی و صبر زیاد است. اما برای گرفتن یک عکس پرترهی حرفهای، فقط به شخصی نیاز دارید که در یک روز آفتابی، در مکانی سایهدار مقابل لنز دوربین ایستاده باشد. به غیر از این موارد، فقط به کمی دانش فنی نیاز دارید.