علائم و نشانههای سرطان چیست؟
سرطان تقریبا می‌تواند با هر نوع علائمی خود را نشان دهد مانند تب، استفراغ و یا تنفس سریع. اما برخی علائم هستند که تنها توسط خود فرد تشخیص داده می‌شوند مانند ضعف، خستگی و یا احساس درد در برخی نواحی بدن. شما ممکن است هر دو حالت از علائم سرطان را تجربه کنید که این یعنی عملکرد بدن شما عادی نیست و باید هر چه سریع‌تر به دنبال علت آن بگردید و با پزشک متخصص مشورت کنید.
شناخت به موقع این علائم می‌تواند در تشخیص، پیشگیری و درمان هر چه سریع‌تر این بیماری نقش اساسی داشته باشد. بنابراین از کنار این نشانه‌ها ساده عبور نکنید.
علائم و نشانههای سرطان چگونه بروز می‌کنند؟
هنگامیکه سرطان فعالیت و رشد خود را در بدن آغاز می‌کند، می‌تواند روی اعضای بدن، اعصاب و عروق خونی فشار وارد کند که همین امر باعث بروز علائم و نشانه‌هایی غیرعادی در بدن بیمار می‌شود. حتی کوچک‌ترین تومورها هم می‌توانند باث ایجاد علائمی در اندام‌های خاص بدن مانند مغز شوند، اما اگر گسترش یابند و رشد کنند تأثیر خود را بر تمامی اعضای بدن می‌گذارند.
یکی دیگر از نشانه‌هایی که فرد مبتلا ممکن است تجربه کند احساس خستگی و کمبود انرژی است. از آنجایی که سلول‌های سرطانی بخش زیادی از انرژی بدن را مصرف می‌کنند، باعث تغییراتی در سیستم ایمنی بدن بیمار شده و در نتیجه خستگی و بی‌انرژی بودن را به همراه دارد.
برخی از شایع‌ترین علائم و نشانههای سرطان
- کاهش وزن : کاهش وزن به طور غیرعادی می‌تواند یکی از اولین علائم سرطان باشد. کاهش وزن در افرادی که مبتلا به سرطان لوزالمعده، مری و یا ریه هستند بسیار شایع است، اما می‌تواند با هر نوع سرطانی بروز کند.
- تب : زمانیکه سرطان فعالیت خود را افزایش دهد و گسترش پیدا کند، فرد دچار تب می‌شود. بنابراین تب بالا یکی از نشانههای گسترش سلول‌های سرطانی در بدن است و تقریبا می‌توان گفت که افراد مبتلا به سرطان، اغلب تب کرده و عرق می‌کنند.
- خستگی : احساس خستگی شدید می‌تواند نشانه‌ای از وجود سرطان در بدن باشد.
- توده : وجود توده بر روی پوست و یا ضخیم شدن پوست هم می‌تواند جزو علائم اولیه باشد و هم دیر نمایان شود. افرادی که مبتلا به سرطان سینه، غدد لنفاوی و یا بیضه‌ها می‌شوند، اغلب با یک توده مواجه می‌شوند.
- تغییر پوست : زرد شدن، تیرگی یا قرمزی پوست هر یک می‌توانند یک هشدار باشند. همچنین زخم‌هایی که دیر بهبود می‌یابند باید بلافاصله توسط پزشک معاینه شوند. علاوه‌براین وجود خال، برآمدگی روی پوست و زگیل در انواع رنگ و اندازه می‌توانند نشانه‌هایی از سرطان پوست باشند.
- درد : اغلب زمانیکه سرطان در بدن در حال گسترش است، فرد مبتلا در برخی نواحی بدن احساس درد می‌کند. احساس درد معمولا جزو علائم اولیه در سرطان استخوان و بیضه‌ها می‌باشد. درد در نواحی کمر اغلب در افراد مبتلا به سرطان روده، لوزالمعده و یا سرطان تخمدان رایج است و کسانی که مبتلا به تومور مغزی می‌شوند اغلب از سردردهایی شکایت دارند که به راحتی برطرف نمی‌شوند.
- تغییر در عملکرد روده یا مثانه : یبوست، اسهال و سایر مشکلات روده ممکن است نشانه‌هایی از سرطان روده بزرگ باشند. افراد مبتلا به سرطان مثانه و پروستات اغلب هنگام ادرار احساس درد دارند.
- سرفه یا گرفتگی صدا : سرفه‌ای که قطع نمی‌شود و یا باعث گرفتگی صدا می‌شود می‌تواند نشانه‌ای از سرطان ریه، سرطان حنجره یا سرطان تیروئید باشد.
- سوء هاضمه : سوء هاضمه یا مشکلاتی در بلعیدن غذا می‌توانند نشانه‌ای از سرطان معده، مری یا گلو باشند.
- خون ریزی : خون ریزی غیرمعمول می‌تواند نشانه‌ای از انواع سرطان باشد. سرفه کردن زیاد و طولانی که به همراه خونریزی باشد ممکن است نشانه‌ای از سرطان ریه باشد. مدفوع به همراه خون می‌تواند نشانه‌ی سرطان روده باشد. زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم یا آندومتر (endometrium) ممکن است خونریزی غیر طبیعی واژن را تجربه کنند. خون در ادرار می‌تواند به معنای سرطان مثانه یا کلیه باشد. ترشحات خونی از نوک پستان زنان ممكن است نشان‌دهنده سرطان سینه باشد.
- تغییرات در داخل دهان : وجود بخش‌های سفیدرنگ در داخل دهان و یا روی زبان می‌توانند نشانه‌هایی از سرطانی باشند که مربوط به داخل دهان و زبان می‌شوند که می‌توانند به همراه زخم، خونریزی یا بی حسی در دهان نیز باشند.
- تورم غدد لنفاوی : گاهی‌اوقات، بزرگ شدن غدد لنفاوی می‌تواند نشانه‌ای از وجود سرطان در غدد لنفاوی باشد. اگر این تورم به مدت سه تا چهار هفته طول بکشد باید به پزشک خود مراجعه کنید.
- سریع و سخت نفس کشیدن : اگر فرد دائما تنفس سریع و سخت داشته باشد و در نتیجه احساس خستگی کند، باید علت را جویا شده و به دنبال درمان باشد.
- نفخ : احساس نفخ به مدت طولانی می‌تواند نشانه‌ای از سرطان تخمدان باشد.
- کم خونی : چندین سرطان از جمله سرطان خون و لنفوم می‌توانند منجربه کاهش گلبول‌های قرمز و در نتیجه کم خونی شوند. این علائم غیرطبیعی اغلب در آزمایش خون مشخص می‌شوند و خستگی و ضعف را به همراه دارند.
اکثر اوقات این علائم نشانه یک سرطان نیستند و ممکن است فقط یک تومور خوش‌خیم باعث بروز این نشانه‌ها شده باشد که اگر به موقع شناسایی شود به راحتی قابل درمان است. با اینحال هرگز از علائم و نشانههای غیرعادی چشم‌پوشی نکنید.
علائم گسترش سرطان در بدن
اگر سرطان در سایر نقاط بدن گسترش پیدا کرده باشد، فرد مبتلا با علائم شدیدتری مواجه خواهد شد. برخی از علائم رایج گسترش سرطان عبارت است از:
- رسیدن سرطان به استخوان : سرطانی که به استخوان‌ها سرایت کرده است ممکن است باعث درد مفاصل و شکستگی شود و این یعنی سرطان به حد زیادی گسترش پیدا کرده است.
- سرایت سرطان به کبد : اگر بیماری به کبد سرایت کرده باشد، ناحیه شکم زرد رنگ و دچار تورم می‌شود.
- سرایت به مغز : زمانیکه سرطان به مغز سرایت کند، فرد ممکن است دچار سردرد، تاری دید و سرگیجه شدید شود.
- سرایت سرطان ریه : سرطانی که به ریه‌ها سرایت کند ممکن است باعث تنگی نفس یا سرفه مداوم شود.
آیا سرطان می‌تواند باعث افزایش وزن شود؟
در حالیکه کاهش وزن یکی از علائم شایع سرطان است، برخی از افراد دچار افزایش وزن می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهد که بیش از نیمی از زنان مبتلا به سرطان سینه در طول درمان افزایش وزن دارند. وزن اضافی ممکن است یکی از اثرات جانبی داروهایی مانند استروئیدها (Steroid) یا هورمون‌ها باشد. برخی از داروهای شیمیایی ممکن است باعث شوند که فرد مبتلا بیشتر تغذیه کند. یکی از عوارض جانبی استفاده از استروئیدها ( که برای جلوگیری از حالت تهوع و واکنش‌های آلرژیک بعد از شیمی درمانی استفاده می‌شوند) افزایش اشتها است. علاوه‌براین، بیشتر مبتلایان به سرطان متوجه شده‌اند که به دلیل کاهش انرژی و عدم تحرک در طول روز، دچار افزایش وزن هستند.
آیا سرطان بر فشار خون تأثیر می‌گذارد؟
برخی از داروهای سرطانی می‌توانند بر رگ‌های خونی بدن تأثیر بگذارند و باعث افزایش فشار خون شوند. همچنین فشار خون بالا ممکن است نشانه‌ی برخی سرطان‌ها مانند سرطان آدرنال (سرطان غدد فوق کلیوی) باشد. سایر روش‌های درمانی مانند شیمی درمانی و برخی داروها ممکن است باعث فشار خون پایین نیز شوند.
آیا سرطان می‌تواند باعث لخته شدن خون (DVT) شود؟
خطر لخته شدن خون، افراد مبتلا به سرطان را بیشتر تهدید می‌کند. بسیاری از سرطان‌ها موادی را درون خون ترشح می‌کنند که خون را به حالت لخته در آورده و باعث ایجاد لخته شدن خون می‌شوند. برخی از داروها نیز می‌توانند خطر ابتلا به DVT را افزایش دهند.
چرا سرطان باعث کمردرد می‌شود؟
در بیشتر موارد کمردرد ناشی از سرطان نیست، بلکه می‌تواند یک نشانه باشد. کمر درد می‌تواند جزو علائم اولیه بسیاری از سرطان‌ها از جمله سرطان استخوان، سرطان سینه، سرطان روده، بیضه‌ها و ریه باشد. معمولاً تومورها به ستون فقرات فشار می‌آورند و بر اعصاب اطراف آن تأثیر می‌گذارند و همین باعث ایجاد درد در ناحیه کمر می‌شود.
چرا توجه به علائم سرطان مهم است؟
شناسایی علائم سرطان می‌تواند به شما و پزشک شما کمک کند تا سرطان را سریع‌تر تشخیص داده و زودتر برای درمان آن وارد عمل بشوید. برای مثال اگر ملانوما (نوعی از سرطان پوست) به موقع تشخیص داده شود، به راحتی قابل درمان است.
حتی اگر علائم، ناشی از چیزی غیر از سرطان باشند، آن‌ها را نادیده نگیرید و به دنبال علت آن‌ها بگردید و تا زمانیکه از سلامت خود مطمئن نشده‌اید دست نگه ندارید.
برخی از سرطان‌ها هیچ علائمی ندارند.
گاهی اوقات، افراد مبتلا به سرطان به هیچ وجه با علائم و نشانه‌هایی از سرطان مواجه نمی‌شوند و تنها زمانیکه سرطان در بدن آن‌ها گسترش یافته است، متوجه آن می‌شوند.
به عنوان مثال، سرطان تخمدان تا زمانی که به اندام‌های دیگر بدن سرایت نکند، باعث ایجاد مشکلات قابل توجهی نمی‌شود و اگر خود را توسط اندام‌های دیگر بدن نشان دهد به این معنی است که گسترش یافته و درمان آن دشوار است.
شما می‌توانید از بروز هر گونه علائم پیشگیری کنید. مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات لازم هر چند وقت یکبار، می‌تواند خطرات احتمالی را به شما متذکر شده و در پیشگیری از آن‌ها کمک بسیاری کند. در صورت انجام تست‌های خاص از پزشک خود سوال کنید.
چه موقع باید به پزشک خود مراجعه کنید؟
اگر در هر زمان متوجه علائمی شدید که شما را نگران کرد، حتما به پزشک مراجعه کنید. ممکن است که این علائم ناشی از وجود سرطان نباشند اما باز هم برای رفع آن‌ها به دنبال چاره باشید. مطمئن باشید که پزشک شما می‌تواند در تشخیص و درمان هرگونه مشکل در بدن شما، بهترین انتخاب باشد.
اگر نگران ابتلا به سرطان هستید و یا یکی از افراد خانواده شما به این بیماری مبتلا شده است و یا حتی علائم آن را تجربه کرده است، به پزشک مراجعه کنید، آزمایشات لازم را انجام دهید و از بروز هرگونه مشکل، زودتر جلوگیری کنید.
