علل ناباروری در زوج‌های جوان
زوج نابارور به زوجی اطلاق می‌شود که پس از یک سال رابطه زناشویی منظم ( هفته‌ای ۲ بار با فاصله حداکثر ۳-۲ روز ) صاحب فرزند نشوند. به کرات در درمانگاه‌های ناباروری یا مطب‌های زنان و مامایی شاهد حضور تازه عروس‌های کم سن و سال هستیم که به اصرار و اجبار مادران و بزرگ‌ترهای خانواده چند ماه پس از اقدام به بارداری به خودشان مارک نازا زده و با استرس فراوان طلب درمان می‌کنند. البته زنان بالای ۳۵ سال یا زنان با قاعدگی‌های نامنظم و تأخیری، زنان با سابقه آندومتریوزیس یا زنانی که همسرانشان کیفیت مایع منی پایین‌تری دارند و یا زنان با سابقه یائسگی زودرس در خانواده، باید زودتر مورد ارزیابی قرار بگیرند. لازم است در این زمینه اطلاع‌رسانی درست از طریق رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و همچنین مدارس انجام شود.
چه عواملی باعث ایجاد ناباروری می‌شود؟
عوامل متعددی باعث ایجاد ناباروری می‌شود :
- سن مادر
- عوامل مربوط به کیفیت و کمیت تخمک
- عوامل مربوط به کیفیت و کمیت اسپرم
- وضعیت سلامت ساختاری رحم و لوله‌های رحمی
- شرایط محیطی، شغلی و فرهنگی بیمار در این زمینه
سن خانم عامل بسیار مهمی در میان علل ناباروری است. از سن بالاتر از ۳۰ سالگی درصد ناباروری افزایش می‌یابد و بالای ۳۷ و نیم سالگی سرعت تحلیل تخمک‌ها شدت می‌یابد. علاوه براین با افزایش سن یک خانم مشکلات ساختاری رحم مثل پولیپ، فیبروم و… نیز افزایش می‌یابد. البته این عامل به اندازه تأثیر سن روی عملکرد، کیفیت و کمیت تخمک‌ها حائز اهمیت نیست. افزایش سن آقایان می‌تواند زمان لازم برای باردارشدن را به تأخیر بیاندازد و باعث کاهش کلی بارداری شود ولی خیلی فاکتور مهمی به شمار نمی‌آید.
خانم‌هایی که تمایل به اقدام به بارداری دارند، اگر اضافه وزن دارند، کاهش وزن در امکان بروز یک بارداری سالم و کم‌عارضه بسیار کمک‌کننده است. اگر BMI ( شاخص توده بدنی که حاصل تقسیم وزن بر مجذور قد به متر است ) بین ۲۰ تا ۲۴ باشد ایده‌آل‌ترین وضعیت برای بارداری محسوب می‌شود. به عنوان مثال خانمی با وزن ۶۰ کیلوگرم و قد ۱۶۴ سانتی‌متر را در نظر بگیرید؛ این خانم کاندید مناسبی برای بارداری کم‌عارضه می‌باشد.
مصرف سیگار توسط مرد یا زن و یا حتی در معرض دود سیگار همسر قرار گرفتن، اثرات مخربی بر باروری دارد. حتی جنین‌های مذکری که مادرشان در بارداری سیگار می‌کشیده است، دیده شده است که اختلالات کمیت اسپرم در بزرگسالی داشته‌اند. مصرف مواد مخدر نیز بر کیفیت اسپرم و تخمک و گاهی حتی بر ساختار آناتومی سیستم تناسلی اثرات سوء دارد.
مصرف زیاد الکل در زن و مرد باروری را کاهش می‌دهد. مصرف کافئین نیز از ۲ تا ۳ فنجان در روز بیشتر نباید باشد. برخی عوامل شغلی سموم محیطی مواجهه با برخی مواد شیمیایی نیز می‌توانند منجربه کاهش باروری شوند.
توصیه نهایی
در صورتیکه سن زیر ۳۵ سال دارید، اگر برای باردارشدن مشکل زمینه‌ساز دیگری که در متن بالا به آن‌ها اشاره شد ندارید، تا یک سال به خودتان فرصت باردارشدن بدهید. رابطه زناشویی مرتب داشته باشید ولی هیچگاه برای رابطه‌اتان قوانین سخت‌گیرانه مثل رابطه اجباری هر یک روز در میان در نظر نگیرید. وزن خود را کم کنید، استرس را کم کنید ( ورزش بسیار کمک‌کننده است ) و از مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر به طور کامل دوری کنید.
